Het zijn niet de gebeurtenissen zelf die onze stemming bepalen, maar onze gedachten over wat er gebeurt. Die wijsheid komt niet uit een modern zelfhulpboek, maar uit de Stoïcijnse filosofie van Epictetus. En recent onderzoek bevestigt wat deze oude denker al wist: het loslaten van negatieve overtuigingen kan leiden tot een diepe verandering in hoe we ons voelen.
Oude wijsheid, moderne wetenschap
Epictetus stelde al dat we niet lijden door de feiten, maar door de betekenis die we eraan geven. In onze tijd wordt dit idee weerspiegeld in de cognitieve gedragstherapie (CGT), die zich richt op het herkennen en uitdagen van irrationele gedachten.
Een recente studie onder leiding van Dr. David D. Burns, psychiater en auteur van het boek Feeling Great, onderzocht gebruikers van een app die negatieve gedachten helpt loslaten. De resultaten waren indrukwekkend: deelnemers die hun geloof in een negatieve gedachte tot nul brachten, ervaarden tot wel 87% vermindering in negatieve gevoelens – vaak al tijdens hun eerste sessie.
Hoe werken gedachten door op gevoelens?
Onze innerlijke dialoog heeft een enorme impact. Gedachten als “Ik faal altijd” of “Niemand geeft om mij” zijn vaak niet realistisch, maar kunnen intens echt aanvoelen. Wanneer we deze overtuigingen blijven voeden, versterken ze gevoelens van somberheid, angst of boosheid.
Het omkeren of loslaten van zulke gedachten maakt ruimte voor andere emoties: rust, hoop, kracht. Dit betekent niet dat we gevoelens onderdrukken, maar dat we onderzoeken waar ze vandaan komen – en of ze wel kloppen.
Strategieën om je gedachten te herzien
Gelukkig zijn er praktische manieren om je gedachten te onderzoeken en te veranderen. Hier zijn drie bewezen strategieën:
Schrijf je gedachten op
Noteer een situatie waarin je je rot voelde. Wat dacht je precies? Wat geloofde je op dat moment? Alleen al opschrijven helpt om afstand te nemen.Stel de gedachte ter discussie
Vraag jezelf af: Is dit 100% waar? Welke feiten ondersteunen het? Wat zou een goede vriend(in) hierover zeggen?Formuleer een helpend alternatief
Vervang de oude gedachte door een nieuwe die realistischer en vriendelijker is, zoals: “Ik heb fouten gemaakt, maar dat maakt me nog geen mislukkeling.”
In de praktijk: een voorbeeld uit coaching
Tijdens een teamcoaching bij een klant in de zorgsector viel het op dat een teamlid vaak dacht: “Ik doe er toch niet toe.” Deze gedachte leidde tot terugtrekgedrag en frustratie. Door in de sessie samen te onderzoeken waar die overtuiging vandaan kwam, en wat er écht waar was, ontstond ruimte voor een nieuwe gedachte: “Mijn bijdrage wordt niet altijd uitgesproken gewaardeerd, maar ik ben wél van betekenis.”
Het effect? Meer betrokkenheid, meer energie, en uiteindelijk meer samenwerking in het team.
Tot slot
Je gedachten zijn niet de waarheid, maar interpretaties. En interpretaties kun je bevragen, aanpassen, en vervangen. Epictetus wist het al, en vandaag de dag bevestigt de wetenschap het: mentale vrijheid begint met bewustwording van je gedachten.
Wil je hiermee aan de slag in jouw team of als individu? Neem gerust contact op. Bij Success4Life begeleiden we je graag in het loslaten van wat je tegenhoudt – en het versterken van wat je vooruithelpt.